Dit is de eerste regel, oftewel, dit is regel een (1). ################################################################ ################################################################ ##((((((((((((((((#########(((((((((((#########(((#########(((## ##((((((((((((((((########(((((((((((((########((((#######((((## ########(((##############(((#########(((#######((#((#####((#((## ########(((##############((###########((#######((#((#####((#((## ########(((##############((###########((#######((##((###((##((## ########(((##############((###########((#######((##((###((##((## ########(((##############(((#########(((#######((###((#((###((## ########(((###############(((((((((((((########((###((#((###((## ########(((################(((((((((((#########((####(((####((## ################################################################ ################################################################ TimeWasters Online Magazine --------------------------- 27 april, 1994 Issue #12 Volume 2, Number 1 Copyright (c)1992,93,94, The Incredible Timewasters ~ Uitgever/ Hoofdredacteur........Erlend 'Error Terror' Nagel ~ Redacteur..............................Koen 'Motto' Holtman ~ Beheerder Mailing......................Paul 'Beeeh' Rambags ~ Bijdragers........................Walter 'GigaWalt' Belgers ..........................Mark 'Sugar' Huizer .......................Guido 'Monty' Leenders ................Martin 'Machine Language' Los ..........................Rob 'Fidelio' Nauta ...................Boudewijn 'Kroisos' Wayers ..............Jennifer 'Luscious Lips' Witham ====== Inhoud ====== Editoriale Noot...................... regel 58 Error van de maand................... regel 80 !Computing........................... regel 131 Schrijvers in de schoolbanken........ regel 406 Fidelio's Nieuwsrubriek.............. regel 464 Schaaknacht.......................... regel 555 Giga's MuziekRubriek................. regel 659 Encryptie in amerika................. regel 1086 Laatste luciferpuzzel................ regel 1269 Boekbespreking....................... regel 1302 Beppie's recepten (deel 2)........... regel 1340 Spelbespreking....................... regel 1429 Roddels!............................. regel 1490 Tommetje............................. regel 1509 Offici"ele Informatie................ regel 1530 ----- ----- ----- Editoriale Noot --------------------- ---- Door Erlend Ik ben weer terug van stage en ben deze keer dus ook weer paraat om de nieuwe TOM uit te brengen. Bijna alle vertrouwde rubrieken zijn weer aanwezig. Speciale aandacht krijgt in dit nummer de cryptografie, vanwege het uitlekken van plannen van de overheid om het gebruik daarvan te reguleren. Maar wees niet bang, de TOM blijft gewoon leesbaar! Tenminste, we doen nog steeds helemaal niets aan spelfouten, dus je leest op eigen risico. Nieuw deze keer is een serie over de toekomst van het schrijversvak. En bovendien hebben we een primeur in de vorm van het eerste elektronisch gepubliceerde interview met Sjako! en bovendien een poster (mits op voldoende grootte afgedrukt ;-) van Sjako! Veel plezier met dit nummer, en vergeet niet, alle reacties zijn welkom! Erlend, Eindhoven ----- ----- ----- Error van de maand ------------------------ Het thema van deze aflevering is communicatie. Onder UNIX: Mail Delivery Subsystem: >mail: /usr/mail/rjansen.lock not creatable after 0 tries Elm (unix mail lezer): newmbox - length of mbox. != spool mailbox length!! Van een van de "info" machines: Oct 7 21:27:19 wsooti04 sendmail[3976]: AA03974: SYSERR: net hang reading from freenet.carleton.ca: Connection timed out during greeting wait with freenet.carleton.ca ftp: 1126 bytes received in 0 seconds (1.1 Kbytes/s) Inlogpoging op blade.stack.urc.tue.nl: % rlogin 131.155.140.130 131.155.140.130: address already in use En de error van de maand, bij het opstarten van pc8347.info.win.tue.nl: C:\> NET NISSET svin02 NFS025F: svin02 is not an NIS server for domain info.win.tue.nl NFS026I: Searching for an NIS server... NFS027I: Using the network information service server svin02. Zoals altijd kan ook jouw error meedingen naar de titel 'Error van de maand'. Krijg je een error schrijf die dan even op en stuur hem naar tom@win.tue.nl en wie weet ben je in de volgende TOM een van de bijdragers! ----- ----- ----- !Computing ---------------- ---- Door Martin 'Machine Language' Los Welkom bij deze nieuwe !Computing, de vaste rubriek in de TOM met korte stukjes over algorithme's, computerfolkore etc. etc. * UITSLAG COMPUTERQUIZ TOM#11 De winnaar van de computerquiz van de vorige TOM is geworden : TIMO KRUL van harte gefeliciteerd, Timo!! Hier volgen nog de goede antwoorden : 1. Goedgekeurde -ware's waren : firmware,wetware,freeware,showware,shareware,careware,betaware, fatware,vapourware,daemonware,crippleware,giftware,cardware, houseware,beware,netware,tradeware,slackware. Een eervolle vermelding gaat naat GigaWalt die kwam met 'tupperware'! 2. a. IDE, b. RAM, c. CMOS, d. AI, e. Chip, f. Digitaal 3. a. Electrically Eraseable Programmable Read Only Memory b. TimeWasters Online Magazine c. New Technology d. Super Video Graphics Array e. Metal Oxyde Semi-conductor Field Effect Transistor f. FORmula TRANslation g. International Business Machines Personal Computer/Advanced Technology h. Kernighan & Richie i. Input/Output j. Random Access Memory k. Compact Disc-Read Only Memory l. Object Oriented Programming m. Computer Aided Design/Computer Aided Manufacturing n. World Wide Web o. Hewlett Packard p. What You See Is What You Get q. Very Large Scale Integration r. Programmable Logical Circuit s. - is geen afkorting - (xerografie = droog schrift/fotokopie) t. LISt Processing u. American Standard Code (for) Information Interchange v. Job Control Language w. Last In First Out x. MOdulator DEModulator y. Cyclic Redundancy Check z. Digital Encryption Standard 4. Silicon Graphics, Iris Indigo (indy) 5. Cntrl-h, Cntrl-?, , ctrl-del 6. nslookup ping dig echo "What is your Internetnumber?" | mail -s "HELP!!" root@ In C via de functie : struct hostent *gethostbyname(char *name) Multiple Choice, bijv. 6c, 7b, 8c, 9b, 10c * EUCLIDES' ALGORITHME Een zeer klassiek probleem is het vereenvoudigen van een breuk. We willen immers 2/3 schrijven en niet 4/6 of zelfs 212/318. Lang geleden is dit probleem opgelost door de Griekse wiskundige Euclides van Alexandrie rond het jaar 300 voor Christus. Voor het vereenvoudigen van een breuk heb je de Grootste Gemene Deler (GGD) nodig van de twee getallen die de breuk vormen. In Euclides' beroemde verhandeling 'Stoicheia' (= Elementen) beschreef hij dat als een getal U groter is dan een ander getal V, dat dan de GGD van U en V hetzelfde is als de GGD van V en U-V. Om de GGD (oftewel het grootste getal waardoor je teller en noemer door kunt delen) te vinden, kun je dus een soortgelijk algorithme gebruiken (pseudo C): int euclides(int U, int V) { int t,GGD; repeat if (U #include void permuteer(char *,int),roteer(char *,int); /* Aanroep */ int main(int argc, char *argv[]) { permuteer(argv[1],0); return(0); } /* Print alle permutaties van een woord */ void permuteer(char *woord,int start) { register int j; if ( strlen(woord)-start < 2 ) return; for( j=start; j < strlen(woord)-1; j++ ) { permuteer(woord,start+1); roteer(woord,start); printf("%s\n",woord); } permuteer(woord,start+1); roteer(woord,start); } /* Roteer letters van het woord 1 plaats naar links */ void roteer(char *woord,int start) { register int j; char letter; letter = woord[start]; for( j=start; j < strlen(woord)-1; j++) woord[j]=woord[j+1]; woord[strlen(woord)-1]=letter; } * SCRATCH MONKEY In comp.society.folklore vond ik 'de waarheid' achter de in hackers kringen bekende wijsheid 'always mount a scratch monky'. -< Authenticated Scratch Monkey Story >- This morning, I spoke for an hour with Laura Creighton, who wrote the device driver for the equipment between the monkeys and the computer. This incident happened at the University of Toronto in late November of 1979 or 1980. The zoology department had used digital-to-analog and analog-to-digital converters in a large number of experiments, including attempting to synthesize pheromones to reduce breeding of beetles that fed on tobacco crops, some rat neurological experiments, and some cricket behavior/population studies. The rat experiments involved implanting electrodes in the rats' brains, and the rats experienced some pain. The Humane Society learned of this and raised complaints, resulting in the shutting down of the zoology department for a day while the experiment was stopped. The University of Toronto has the third or fourth most respected zoology department in the world and wanted to maintain that prestige, so there was lots of screaming to avoid having such a thing happening again. The various data from the experiments was collected by PDP-11/05 front ends and sent to an 11/44. Laura Creighton had written the software for this, fixing a problem they had previously with the 11/44 not being fast enough to collect the data by itself. This was being done for 16 to 18 experiments. The folks in the physiology section of the Department of Medicine (separate from Science, which contained the zoology department) had bought their first VAX, an 11/780, and wanted a similar set-up. So Laura Creighton and the zoology department agreed to set up their software for this. The physiology people decided not to use 11/05s in between, since the VAX was fast enough to handle the data. So five monkeys were fitted with caps intended to sense brain waves, and the caps were attached to various A-to-D and D-to-A converters (which were US Army surplus from 1956) which were in turn connected to the VAX. This connection was piggybacked on a disk drive (pre-RL02), which contained a disk and was mounted read-only -- the read-only button was pressed and taped over with a warning not to remove it. In normal operation, software would read data from that drive and write it to a regular disk. The room containing the monkeys was several stories removed from the computer room. After some time, the VAX crashed. It was on a service contract, and Digital was called. Laura Creighton was not called although she was on the short list of people who were supposed to be called in case of problem. The Digital Field Service engineer came in, removed the disk from the drive, figured it was then okay to remove the tape and make the drive writable, and proceeded to run diagnostics which wrote to that drive. Two of the monkeys were stunned, and three died. The Digital engineer needed to be calmed down; he was going to call the Humane Society. This became known as the Great Dead Monkey Project, and it leads of course to the aphorism I use as my motto: "Always mount a scratch monkey." Laura Creighton points out that although this is told as a gruesomely amusing story, three monkeys did lose their lives, and there are lessons to be learned in treatment of animals and risk management. Particularly, the sign on the disk drive should have explained why the drive should never have been enabled for write access. -< End of Story >- Volgende keer is !Computing een special over data encryptie. Hierin zal ik uitgebreid een van de op dit moment veiligste algorithmes bespreken : het International Data Encryption Algorithm (IDEA). Encryptie is op dit moment een zeer actueel onderwerp wegens een uitgelekte voor-ontwerp van een wetvoorstel dat geheime coderingen verbied. Tenslotte wil ik jullie het artikel hierover van de verslaggever Francisco van Jole uit de Volkskrant van 23 Maart jl. niet onthouden : ------------------------------------------------------------------------ De plannen om cryptografie te verbieden stuiten op grote weerstand onder computergebruikers en technici. Cryptografische coderingstechnieken waarmee digitale informatie voor buitenstaanders onherkenbaar wordt gemaakt, vormen juist de enige manier om gegevens tegen misbruik te beveiligen, menen deskundigen. Gisteren werd bekend dat in een voorontwerp van de wet op cryptografie sprake is van een totaal verbod op het gebruik van geheime digitale coderingen. Daarmee moet voorkomen worden dat criminele organisaties hun informatie met deze technieken kunnen verbergen. Alleen cryptografische apparatuur en software waarvan de overheid de `moedersleutel' bezit, zouden nog toegestaan zijn. Cryptografie wordt echter op grote schaal voor legale doeleinden toegepast en de verwachting is dat het gebruik in de toekomst alleen maar zal toenemen. `Een dergelijke maatregel maakt het beschermen van gegevens onnodig moeilijk. Terwijl bijvoorbeeld in de wet op de persoonsregistratie een cryptografische beveiliging juist vereist wordt. Het is niet duidelijk wat de overheid nu precies wil,' constateert E. Zegwaard van Surfnet, het landelijk academisch computernetwerk. Deskundigen zien problemen opdoemen bij de handhaving van de eventuele wet. Moderne communicatiemiddelen maken het praktisch onmogelijk de verspreiding van cryptografische computerprogramma's tegen te gaan. Bovendien levert het gebruik van een breed scala aan beschikbare cryptografische middelen juist een extra beveiliging op. De plannen kunnen ook problemen opleveren voor omroepen die gebruik maken van zogenaamde pay-per-view systemen, waarbij programma's gecodeerd uitgezonden worden. Dergelijke uitzendingen worden door kijker bekeken en betaald met behulp van een soort elektronische credit card die cryptografische software bevat. `Een verbod vormt ongetwijfeld een belemmering voor de toepassing van deze techniek,' aldus een researchmedewerker van Philips. `De codesleutels worden voortdurend op grote schaal veranderd om fraude te voorkomen. Het gaat daarbij om miljoenen gegevens. Het is niet duidelijk hoe die dan steeds aan de overheid overlegd moeten worden.' Op de Nederlandse tak van Internet, het internationale computernetwerk, verschenen gisteren verscheidene oproepen om tegen het plan te protesteren. Het voorontwerp is een ambtelijk stuk dat nog door het kabinet moet worden goedgekeurd. Het ligt echter in de bedoeling de wetswijziging nog voor de komende verkiezingen aan de Tweede Kamer aan te bieden. Francisco van Jole -------------------------------------------------------------------- Tot de volgende !Computing, .Machine Language, Amsterdam, los@hp.nikhef.nl ----- ----- ----- Schrijvers in de schoolbanken ----------------------------------- ---- Door Erlend Voor een baan als schrijver moet je tegenwoordig veel meer kunnen dan vroeger. In de tijd van de oude Egyptenaren was het genoeg als je een veer kon vasthouden en de tekeningetjes kende die bij de woorden en klanken hoorden. Je kon dan meteen beginnen als accountant voor de pharao. Het probleem toen was dat er zo weinig mensen tijd hadden om te lezen en nog minder om te schrijven. Bij mijn weten waren er toen ook nog geen kopieermachines, dus even een extra exemplaartje maken voor iemand was er niet bij. Ik vraag me trouwens af of kopieermachines nu wel papyrus kunnen kopieren... Zelf ken ik, op wat peuters na, niemand die niet kan schrijven. Tenminste niemand die niet op kan schrijven wat hij of zij ook zou kunnen zeggen. Tegenwoordig wordt er van een beroepsschrijver wat meer verwacht. Dat de spelling en grammatica volgens de regels zijn, dat is nog maar een begin. Een schrijver moet nu in staat zijn te communiceren met een breed publiek. Zijn taalgebruik moet op elk moment kunnen veranderen, afhankelijk van de lezer waarvoor hij schrijft. Zijn teksten moeten zo opgebouwd zijn dat een lezer ze optimaal kan gebruiken, dus een kranteartikel moet anders worden geschreven dan een handleiding. Dat allemaal kunnen is al een opgave, maar het ziet er naar uit dat schrijvers in de komende jaren nog veel meer moeten kunnen. Je zou denken dat het gebruik van computers de eisen aan schrijvers zou verminderen. Een lezer heeft nu immers een hulpmiddel om in grote hoeveelheden tekst te kunnen zoeken. Bovendien kan een lezer onder het lezen met een klik op een woord bijvoorbeeld de betekenis van dat woord opzoeken. Met zo een hulpje is de schrijver de last van de misschien beperkte woordenschat van zijn lezer ontnomen. Jammer, maar zo werkt het niet. Lezers zijn hogere eisen gaan stellen aan informatie. Ze willen niet meer lastig gevallen worden met moeilijke woorden en alleen nog maar dat lezen wat ze echt interessant vinden. En omdat de lezer de schrijver aan zijn brood helpt, moet de laatste zich maar aanpassen. Wat kan een schrijver nu doen om het de lezer gemakkelijk te maken? Nou, naast het vermijden van moeilijke woorden en het maken van een logische opbouw in het verhaal, kan hij dankzij de computer, meer structuur in zijn tekst gaan aanbrengen. De structuur van een tekst kan informatie geven over het doel en de betekenis van een paragraaf of hoofdstuk. Zo kan tekst op verschillende manier worden weergegeven. Als in een tekst aangegeven is dat een serie woorden en getallen een tabel is, dan kan de lezer dat eventueel opvragen als een grafiek. Of de lezer kan een lijst van tabellen opvragen. Bij het lezen kan nu meer fantasie gebruikt worden om zelf te bepalen wat je wil lezen en hoe. Wat de schrijver moet doen om zulke teksten te maken, lijkt veel op programmeren. In de volgende aflevering zal ik wat voorbeelden geven van hulpmiddelen voor dit programmeren en dieper ingaan op de consequenties die dit heeft voor de schrijver. Erlend, Den Bosch ----- ----- ----- Fidelio's Nieuwsrubriek ----------------------------- Elke TOM verzamelt Rob de leukste en grappigste berichten uit de diverse computerbladen. Bijdragen zijn altijd welkom via email naar: rob@clark.net SimCity 2000 ============ In Intermediair van 22 april een artikel over SimCity 2000. De schrijver is een journalist, toch gebruikt hij al de echte nieuwe woorden 'bulldozeren' en engelse termen als 'skyscrapers' en dergelijke. Grappig is hoe hij de kranten in SC2000 beschrijft. Het amateuristische krantje 'The Chronicle' groeit uit tot de gezapige 'Herald', een conservatieve krant van de rijke burgers. Andere kranten zijn niet zo mild en beledigen je vaak persoonlijk. Hij realiseerde zich achteraf dat hij soms de kranten-optie gewoon uitzette en vraagt zich dan af of de echte politici ook op die manier lastige pers negeren. Hij merkt ook op dat het spel wat te Amerikaanse tendensen heeft. Zo is het goed om een 'public smoking ban' af te kondigen, is de misdaad erg hoog en is misdaadbestrijding erg belangrijk, zijn de belastingen erg laag en is verhoging bijna altijd slecht. In het algemeen een goede bespreking, niet gehinderd door PC ervaring, en erg informatief. Waren alle PC-tijdschriften maar zo objectief. De meeste zijn erg flauw en zeuren nogal eens over details. Blunder van AST =============== AST, een klonenbouwer blunderde laatst met de volgende advertentie. Bij een tekening staat een tekst die uitlegt dat de AST medewerkers vaak zo druk met hun werk bezig zijn dat hun hobbies eronder lijden. Hun voorbeeld is een ingenieur die nadenkt over verbeteringen aan de PC-architectuur dat hij zijn modelvliegtuig laat crashen. Jammer genoeg ziet de bladerende lezer voordat hij de tekst leest een grote tekening van een boom met een gecrasht vliegtuig, en een 'Intel Inside' logo, iets wat toch een ander idee geeft. Fusies ====== De fusiekoorts gaat door. Eerder kocht Novell al Dr reserach zodat de nieuwe DR-DOS gelijk Novell Netware Lite bevat, nu heeft Novell de aandelen van concurrent WordPerfect opgekocht, waarbij WP een aandeel in Novell kreeg. Een van de eerste daden was het opkopen van Quattro Pro van Borland. Borland zal zich toeleggen op talen en databases. Jammer genoeg blijkt de overname van Ashton-Tate een miskoop te zijn: Borland slaagt er niet in de nieuwe versies van dBase en dBase for Windows uit te brengen. Volgens een insider is de source zo onduidelijk en onbruikbaar dat er eerst 'major repairs' nodig zijn. MVS === MVS, iedereens minst favoriete operating systeem van IBM, zal omgebouwd worden tot het X/open compatible is. Tot iedereens verbazing wist IBM te melden dat het dan ook UNIX zal heten, zelfs al lijkt het er helemaal niet op. Digital heeft VMS ook X/open compatible gemaakt en OpenVMS genoemd, maar als het hun VMS ook UNIX had genoemd zou iedereen hard lachend onder tafel rollen. Internet ======== Computable heeft hun hele sectie 2 van het 8-april nummer gewijd aan Internet, onder de titel 'Het Netwerk der Netwerken'. Jammer genoeg is een deel nogal ondeskundig en uit de hoogte geschreven. Zo schrijft een journalist op pagina 19 hoe hij een artikel over koffiepotten in het kantoor postte op USENET en na enkele minuten een dertigtal reacties kreeg. Jammer genoeg concludeert hij daaruit dat bedrijven 'natuurlijk' toegang tot USENET en Internet moeten beperken om dergelijk 'oneigenlijk gebruik' te verbieden. Ook adviseert hij alle niet-nuttige nieuwsgroepen te blokkeren, zoals alt.*. Hij ziet in Usenet en Internet 'de toegangspoort tot dromenland, die waarschijnlijk sterk kosten verhogend zal werken'. Erger is dat hij adviseert 'gebruikspatronen te observeren' en een filter naar Internet te plaatsen voor email, wat wil zeggen afluisteren en het bekijken van in- en uitgaande mails. Gelukkig is niet iedereen zo bekrompen. ----- ----- ----- Schaaknacht ----------------- ---- Door Paul 'Rtfm' Rambags In de nacht van vrijdag 25 op zaterdag 26 maart vond bij ondergetekende de E e r s t e T i m e W a s t e r s ' S c h a a k n a c h t plaats! Alhoewel je kunt niet echt meer van een TimeWastersactiviteit spreken... er waren nl. maar 4 TimeWasters aanwezig (MandelBro, Herny, Fidelio en ondergetekende en die laatste deed niet eens mee). Ik werd geplaagd door afmeldingen... er hadden zich maar liefst 4 TimeWasters afgemeld _nadat_ ze zich eerst hadden aangemeld. Desondanks waren er toch voldoende deelnemers (13, waarvan 4 ex-Ca"issa-leden (Ca"issa was de studenten schaakclub)) om een leuke competitie te hebben. Nu vraag jij je misschien af: "Jeetje hoe kun je nu aan het einde van de werkweek, wanneer velen hard toe zijn aan een weekendje welverdiende rust, nog zoiets inspannends gaan doen als een nacht schaken?" Het antwoord is dat het bij de schaaknacht helemaal niet ging om te winnen maar om de gezellig- heid. Er werden allerlei varianten op het originele schaakspel gespeeld en sommige van die varianten waren gebaseerd op puur geluk (zoals gongschaak en pingelschaak). De nacht begon met een of meer sterke koppen koffie, eindigde met ontbijt en prijsuitreiking en er waren 3 pauzes, de eerste met soep, de tweede met bitterballen en sate en de derde met toastjes. Tussendoor was er onbeperkt drank, groenvoer en chips en zo was de nacht wel door te komen. :) We speelden de volgende varianten op het originele schaakspel: Snelschaak, schietschaak, cylinderschaak, promotieschaak, weggeefschaak, doorgeefschaak, pingelschaak, antischaak, gongschaak, atoomschaak en ruitschaak. Het voert te ver om nu hier de spelregels van al deze varianten uitvoerig te be- schrijven, maar ik zal er in 't kort wat van zeggen: Snelschaak Gewoon 10 min. p.p. Schietschaak Bij slaan blijft het slaande stuk op zijn plaats staan. Cylinderschaak Rechter- en linkerkant van het bord zitten denkbeeldig aan elkaar vast. Een paard kan dan b.v. van veld a3 naar h5. Promotieschaak Bij aanvang wordt het bord 180 graden gedraaid, zodat alle pionnen slechts 1 zet van promotie zijn verwijderd. Weggeefschaak Slaan verplicht, doel alle stukken kwijtraken of er voor zorgen dat de tegenstander niet kan zetten (b.v. als de tegenstander alleen nog een pion over heeft, zet er een paard voor). Doorgeefschaak Dit wordt team tegen team gespeeld, om en om wit/zwart. In plaats van een gewone zet kun je ook een stuk inzetten dat een teamgenoot die met een andere kleur speelt, heeft geslagen. Er zijn wat beperkingen voor het inzetten van stukken en een mat kan opgeheven worden door promotie op een ander bord (haal het schaakgevende stuk weg). Pingelschaak Schiet met je vinger een eigen stuk tegen stukken van je tegenstander. Doel al diens stukken om te schieten of van het bord af te krijgen. Antischaak Stukken zetten als normaal maar slaan anders. Als bij gewoon schaak stuk A stuk B aanvalt, dan valt bij antischaak stuk B stuk A aan. B.v. als bij gewoon schaak een witte dame op d1 een pion op d7 aanvalt, dan kan bij antischaak de pion de dame slaan (en promoveert dan meteen). Gongschaak Een computer geeft twee soorten gongen. Bij een z.g. zet- gong moet je zetten en bij een opdracht-gong volgt een aselect gekozen opdracht, b.v. "draai het bord om". Atoomschaak Als iets wordt geslagen dan verdwijnen slaande en geslagen stuk en tevens alles om dat veld heen. Er onstaat als het ware een krater op de plek van slaan. Ruitschaak Het bord wordt bij aanvang 45 graden gedraaid zodat de punt van het bord (veld a1) naar de witspeler gericht is. Verder geldt er een andere beginopstelling. Doel is gewoon mat zetten. Voor uitgebreidere informatie over de spelregels verwijs ik naar de TimeWasters' gopher directory, maar ge"interesseerden kunnen de spelregels ook opvragen door een e-mailtje naar paulr@win.tue.nl te sturen en erbij te vermelden of je een uuencoded .dvi-file wilt of een .ps-file. De groepsindeling tijdens deze nacht was als volgt: Team 1: Frank Zoontjens, Frank Schleipfenbauer en Arnoud Rattink Team 2: Evert vd Heuvel, Dion v Bragt en Maurice Schekkerman Team 3: John v Rossum, Rob Nauta, Hans Gommeren en Paul Hernaus (TW'ers+John) Team 4: Eric Verbeek, Reinier Post en Twan Basten (sectie IS) Ik heb besloten in het kader van antischaak een hoofdprijs te geven aan het team en de persoon met de _laagste_ score. (Antischaak was een van mijn favoriete varianten, bovendien was deze variant nieuw, in voorgaande schaaknachten die ik heb georganiseerd deden we dat nog niet.) De winnaars van deze schaaknacht waren: T e a m 3 en R o b N a u t a ! ! ! ! Geef ze maar even een warm en hartelijk applaus!!!! Ja Rob speelde het klaar om van de 12 gespeelde wedstrijden er 11 te verliezen en 1 te winnen. Geweldig! Wat een prestatie!! Verder had ik nog een troostprijs voor team 1 en John. John was zo asociaal om zelf 11 keer te winnen en maar 1 keer te verliezen. De prijzen waren in de vorm van paaseitjes en chocolade paashazen (ja wat wil je 1 week voor Pasen). Al met al een heel erg geslaagde schaaknacht, het was weer bere gezellig. Eindhoven, Rtfm. ----- ----- ----- Giga's MuziekRubriek -------------------------- ---- Door Walter 'GigaWalt' Belgers In TOM#5 ging de MuziekRubriek over de Nederlandse rockband Sjako!. Op 16 maart gaven ze in de Eindhovense AOR een try-out optreden met twee nieuwe bandleden: Alan McLachlan op gitaar, tevens zang en Victor Heeremans op toetsen en af en toe gitaar. Voorafgaand aan dit optreden had ik een gesprek met de zanger/gitarist Wouter Planteydt en drummer Jaap Vrenegoor. Dit exclusieve interview nu in de TOM! Overname van deze MuziekRubriek is alleen toegestaan na schriftelijke toestemming van de auteur, gigawalt@win.tue.nl. Deze TOM in zijn geheel mag wel onbeperkt verspreid worden (zonder wijzigingen of weglatingen). Bij deze TOM een GIF plaatje van de band. Van links naar rechts: een roadie, Vicor Heeremans, Alan McLachlan, ikzelf, Jaap Vrenegoor, Wouter Planteydt en Thijs Vermeulen. Om het verhaal wat duidelijker te maken hier nog de discografie: 1983: Sjako!, alleen op cassette, niet meer verkrijgbaar 1985: Sjako!, alleen op LP 1989: L'Amour Qui Fait Boum 1990: Secret Skin 1993: Livewire wb=Walter, dat ben ik, de interviewer dus. WP=Wouter Planteydt. JV=Jaap Vrenegoor. wb: Waarom hebben jullie er twee muzikanten bijgenomen? Was jullie sound niet in orde of was gitaar/bas/drums/zang iets te weinig? WP: Het was tijd voor iets nieuws. JV: Het geld stoomde dermate heftig binnen, het was niet meer weg te krijgen. We hebben maar een heel klein kluisje namelijk. We hebben onmiddelijk de oplossing gevonden. wb: Dan had je beter Frank Sinatra erbij kunnen vragen! JV: Ja, maar die is niet goed genoeg.. WP: Nee, er waren een aantal nieuwe songs die meer in de richting van wat bredere instrumentaties gingen en toen gingen we eens nadenken of er ueberhaupt mensen waren waar we mee wilden spelen en toen wisten we er twee. We belden ze op en ze zeiden meteen "ja". Toen was het gebeurd en sindsdien zijn we keihard aan het werk om het goed te krijgen. Ik denk dat we met "Livewire" voorlopig wel genoeg trio-muziek gemaakt hebben. Ik wist toen absoluut niet wat er na "Livewire" zou moeten komen, nu wel. wb: Is het wel een vervolg op "Secret Skin" en "Livewire"? WP: Ik geloof niet dat er iets wezenlijks aan de stijl veranderd is, het is alleen de aankleding die is veranderd: meerstemmige zang. JV: Het is wat _warmer_ hier en daar. wb: Jullie zijn druk bezig met het schrijven van nieuwe nummers.. WP: We hebben veel te veel nieuwe nummers! wb: Zijn jullie van plan daar nu ook videoclips bij te maken? WP: We hebben een heleboel materiaal, maar het is zo idioot duur om dat van film naar video over te zetten en te monteren, dan moet dat kluisje vol zitten. wb: "Livewire" komt ook in de USA uit. Is dat omdat je met jullie muziek met moeilijke breaks moeilijk aan de bak komt in Nederland en in Amerika wel? WP: Het percentage mensen dat in Nederland leuk vindt wat wij doen is hetzelfde als het Amerikaanse percentage. Dat zijn een hoop mensen, da's een gouden plaat.. JV: Makkelijk! WP: Da's alles, dat het hier kleiner is. Het is hier niet moeilijker, alleen kleiner. JV: Frank Zappa had in Nederland niet kunnen bestaan, in Amerika weer wel. Voor de rest zou ik iedere vergelijking met Zappa het liefst skippen, maar zo ligt de markt. Als je er 10.000 hier verkoopt, verkoop je er daar toch gauw een miljoen, en dan kun je hier weer een huis op de wallen kopen, daar weer niet want daar hebben ze helemaal geen wallen! :-) wb: Jullie hebben nu twee nieuwe bandleden, maar hoe kwam Jaap bij de band? De bassist en gitarist kwamen van Hans Dulfer. De cassette van jullie uit 1983 was nog zonder Jaap, de LP uit 1985 ook. JV: Ja, ik zit er nu 8 jaar bij, dat kun je ook wel aan mijn gezicht zien. WP: Een stuk minder doorgedraaid dan Thijs en ik, ik zit er 13 jaar bij. JV: Ik zit erbij vanaf "L'amour qui fait boum". WP: De drummer stapte op, hij vond het te langzaam gaan. Ook omdat we nog met Dulfer speelde, was Sjako! echt volledig een hobby. Het ging om de muziek en we vonden het helemaal niet erg om 10 keer per jaar te spelen. Maar die drummer vond dat wel erg. JV: Z'n vrouw eigenlijk. WP: Die drummer in het algemeen en z'n vrouw in het bijzonder. Maar toen zaten we zonder en Thijs kende Jaap gewoon ergens van. JV: Uit Zwitserland, waar we wat illustere klusjes hadden geklaard. WP: Van die beauty-farm :-) JV: Maar bij Thijs is het met de liposomen niet helemaal goed gegaan :-) wb: Jullie spelen verder dus helemaal niet meer bij Hans Dulfer? WP: Nee, toen we daar mee ophielden, deden we dat om te kijken of Sjako! 80 keer per jaar kon spelen in plaats van 10, en dat lukte vrij snel. JV: Dat kwam ook wel omdat we in Berlijn hadden gespeeld. wb: Ja, daar kwamen jullie Robert Musso tegen die jullie daaropvolgende album "Secret Skin" produceerde. Hij werd met veel tam-tam aangekondigd maar nu zijn jullie verder gegaan met George Kooijmans en John Sonneveld. Robert Musso staat alleen nog maar bij de bedankjes. Wat is er gebeurd? WP: We konden hem niet meer betalen. Maar we wilden ook wel weer eens iemand anders. JV: Het is opmerkelijk dat je dat zo ziet. Kijk, Thijs en ik hadden met George een CD gedaan in Belgie. wb: Met Marcel de Groot. JV: Ja, en dat was zo goed bevallen dat Thijs en ik zeiden: dit is gewoon het Mekka om Sjako!-muziek te maken. De hele dag bananen eten en port drinken en ondertussen af en toe nog eens fijne muziek maken. Musso was toch meer een technicus dan een producer. "Secret Skin" staat toch wel een beetje in het teken van sound, meer dan produktie of zo. En George is eigenlijk iemand die het helemaal niet interesseert hoe het klinkt, meer "is het lekkere muziek of niet", en voor Sjako! was dat heel erg goed. Daarom is het ook een producers_duo_, want George is uitsluitend geinteresseerd in sound. wb: Ik dacht eigenlijk dat jullie bij Marcel de Groot terecht kwamen vanwege de producer maar dat is dus net andersom. JV: Ja. wb: Het is wel leuk dat ik laatst Marcel de Groot op de TV zag waar hij de beste plaat van het afgelopen jaar moest noemen aan Jan Rot. Hij zei toen "Livewire". Toen zei Jan Rot "Ja, ik bedoel van de hele wereld". Toen zei Marcel "Ja, Livewire". JV: Ja, het was Marcel's droom voor jaren om met de ritmesectie van Sjako! een plaat op te nemen. De enige reden dat hij Wouter niet gevraagd heeft is dat hij het een beetje `over the top' vond om heel Sjako! als begeleiding te hebben, en dat 'ie zelf ook erg goed gitaar speelt. Dan nog had 'ie graag Wouter er wel bij gehad, maar dat vond 'ie gewoon te veel van het goede. wb: Dat was natuurlijk toch wel iets anders, Nederlandstalige muziek, of maakt dat allemaal niet zoveel uit? JV: Nee, maakt mij geen moer uit, als ik het maar fijn vind. wb: Het waren wel nummers die voornamelijk door Marcel geschreven zijn. JV: Ja, maar Thijs en ik scheppen er gewoon genoegen in om producers en andere componisten naar de zin te maken. wb: Hoe komt het dat alle nummers eigenlijk van Wouter afkomen? WP: Omdat ik ook doe wat ik leuk vind. wb: Schrijf je ook de muziek of gaan jullie ook wel eens jammen? JV: Dat komt wel eens voor, toen we jong waren, maar tegenwoordig schrijft Wouter bijna noot voor noot de meeste nummers. WP: Het is mijn uitdaging om liedjes te maken. Het oneindig gitaarsolo's trekken, daar heb ik na 4 jaar Hans Dulfer wel een soort overdosis van gehad. En dat ontwikkelt zich nu steeds meer naar hoe kan je met een paar accoorden en een paar woorden in een paar minuten iets doen waar de rest van de wereld naar wil luisteren? En voor zover ik weet hebben Thijs en Jaap die ambitie niet. wb: Ik vind het wel leuk dat het bij Sjako! nog steeds kan dat een bassist alleen op een podium staat of dat er een drumsolo komt, terwijl de schrijvende pers daar meestal geen goed woord voor over heeft. JV: Dat valt eigenlijk wel mee, want de enige die dat gezegd heeft is de Oor. wb: Ik bedoel niet alleen Sjako!. Ik lees dat ook in recenties van andere bands. JV: Dat is meteen een hele duidelijke schifting tussen de schrijvende pers die verstand van zaken heeft en niet want het is natuurlijk belachelijk om te stellen dat bassolo's en drumsolo's a priori vervelend zijn, zonder er iets inhoudelijk over te vertellen. Het is gewoon idioot om bij een optreden van Sjako! daar niet over te schrijven of te zeggen dat het kut is, want dat is geen criterium. Ik vind dat je verstand van zaken moet hebben om te kunnen zeggen hoe het zit, wat is het voor 'n solo. En wat je met name vaak leest is dat een heleboel journalisten er gewoon geen zin in hebben. Ja goed, dat is de schuld van de jaren 60 toen al die solo's een half uur duurden. wb: Nou gelukkig luister ik gewoon naar de muziek. JV: Ik denk dat dat ook het enige criterium is, en het is dus raar als je solo's niet als muziek ziet. Het sterft van de gitaarsolo's in die nummers en daar wordt eigenlijk nooit wat over geschreven. Dat vind ik ook raar. wb: Wat is jullie favoriete drank? WP: Vandaag teutenbier! ;-) Nee, port, Four Roses, wodka, oude jenever,.. JV: Alcoholvrij bier. WP: Goede rode wijn. JV: Spa zonder prik ;-) Ik denk dat port het enige is waar we bijzonder in zijn. Voor de rest is iedere zichzelf serieus nemende band aan de whisky, een oude rock 'n' roll traditie. Wodka met name voor de mensen die moeten rijden, want dat ruik je niet :-) WP: Is dat zo? JV: Ja, daarvoor zijn piloten ook altijd aan de wodka. Wouter en ik zijn erg fervente portdrinkers, dat gaat zo lekker in de benen hangen. WP: Het is jammer dat Victor er niet is, onze toetsenman, want die zou je zo 3 A4tjes met biermerken kunnen opnoemen die hij lust. wb: Het is wel leuk dat hier in de bunker een borrelgenootschap zit, "Nargileh", die hele rituelen rond het drinken van oude Bokma hebben. WP: Oh, daar zullen we Thijs eens op afsturen! JV: We zijn overigens wel behoorlijk nuchter als we het podium opkomen, hoor. wb: Ja, anders kun je niet meer spelen! JV: We proberen het wel eens, dat zijn ook hartstikke leuke avonden, of middagen met name. WP: Met Adrian Borland ging het wel _heel_ erg. JV: Maar die muziek is ook wel anders, wat dat betreft. Bij Sjako! moet je af en toe gewoon even opletten. Nou is het wel zo, als iedereen even dronken is, dan is het toch ook weer niet zo'n probleem, 't is meer een conditioneel probleem. Kijk, die fills en die riffs, waarvan de meeste mensen iets hebben van "oh oh, wat zijn ze toch knap", dat is voor ons natuurlijk helemaal niet zo knap, op eentje na, maar die spelen we niet meer. Op een gegeven moment is het zo'n taal, wij snappen dat binnen 5 minuten. Als je dan precies weet hoe het zit, dan is het ook niet zo moeilijk. Het is altijd omdat je _niet_ weet hoe het zit dat je denk van "wat was dat?". Een instrument spelen is ook niet moeilijk als je het langzaam doet. wb: Jullie zullen vanavond toch wel moeten oppassen omdat het allemaal nieuwe nummers zijn. WP: Ja, het is allemaal nog heel erg vers. wb: Dat houdt in dat er minder geimproviseerd wordt? WP: Dat improvisatiegehalte zal wel groeien. Er zijn een paar nummers die we al sinds oktober spelen, daar begin je ook al wel dingetjes in te horen die steeds eens beetje anders gaan. JV: De meeste solo's zijn altijd geimproviseerd. Met z'n vijven is het een stuk lastiger jammen dan met z'n drieen. WP: Je ontkomt er niet aan het verder uit te werken als je met 5 man speelt. Maar op een goed moment zal het weer net zo mobiel zijn als toen we met z'n drieen waren. Het moet nog groeien. JV: Nou is Alan wel een gitarist die z'n hele leven al wel jamt, op de golven meewiegt qua spel, dus dat gaat hem best wel snel af. Voordat de band weer echt zo'n vrij collectief is zoals Sjako! ooit was met z'n drieen, dan ben je echt wel weer een jaar verder. wb: De meest gestelde vraag in een interview: waar komt de naam Sjako! vandaan? WP: De naam Sjako! komt uit Swiebertje. De papagaai van Malle Pietje, maar sommigen zeggen ook dat het de papagaai van de burgemeester was. Maar misschien is 'ie tussen de 121e en 122e aflevering overgeheveld geraakt van de ambtelijke woning naar Malle Pietje. Dat is 1 reden om een band Sjako! te noemen. Dan is er nog de reden dat er in de 18e eeuw een Robin Hood-achtig figuur in Amsterdam een van de eerste georganiseerde misdaadbendes leidde. De rest van die bende was arm maar die aten er wel allemaal van, dus hij stal eigenlijk van de rijken om het aan de armen geven. JV: Ieder jaar wordt het wat idealistischer omdat wij het graag zo gezien hadden. De goede man is in ieder geval op de dam in Amsterdam onthoofd, dat wordt om de zoveel jaar nog herdacht. En een derde reden is dat Wouter in ieder geval had meegekregen dat als je iemand niet kende in Amsterdam je hem dan Sjako noemde. WP: Maar dat was ook in Haarlem. :-) wb: Ik heb jullie nog gezien in Oss, daar was de entree nog f.2,50. WP: Waar? wb: In Oss, in de Papillon. WP: Oh de Papillon, het zuurstofloze optreden. JV: Ja kun je nagaan hoe goed het met ons gaat, vandaag is het voor niks! wb: Nou met Virus was het 5 gulden, in de Effenaar f.12,50. Jullie worden steeds beroemder. Wat is nou het beste beroemdheidsniveau? Is dat kleine zaaltjes als de Papillon, dit of liever optredens in grotere zalen en televisieoptredens? WP: Wat we hier hebben maar dan door heel Europa. Dan kun je tenminste een beetje plannen. Nu moeten we het hele jaar door blijven spelen. We noemen het wel van tijd tot tijd een tour als er toevallig een plaat is uitgekomen, maar je kunt eigenlijk niet van een tour spreken want je speelt vrijdag en zaterdag, soms doordeweeks, op 5 mei of iets dergelijks, of zoals vandaag, maar dat is uitzonderlijk. JV: Ik vind een tour ook meer iets dat je tegen je vriendin zegt: "ik zie je over drie maanden" en tot nu toe is het toch "ik zie je vannacht" of zij slaapt dan in haar eigen huis en "ik zie je morgen". Dat vind ik toch een groot verschil. Als je iedere avond thuiskomt dan ben je gewoon aan het spelen. wb: Bij het nummer "Dogshit" wordt eerst geroepen "Jaap, knallen he, knallen", en dan hoor ik heel zachtjes "haartje knor". WP: Ja, haartje knor. Dat zegt jou niks? JV: Da's net zoiets als appie kaneel. WP: Hebbe houe stront kouwe. Haartje knor: klopt als een bus, pietje precies.. Wat is dat nou, haartje knor? JV: Het heeft te maken met iets waar ik toen mee bezig was, doublebase drum, een drumleerling van mij roept dan uit het publiek "knallen". Een sparringpartner van mij, en toen deed ik dat eventjes. Haartje knor is een synoniem voor "het begint al aardig te lukken". WP: Spatje knor. Zeg ik dat niet? Dat is als een break gewoon precies gelijk gaat, dan is 'ie spatje knor. Volgens mij komt het ook uit een ander stukje en is het in elkaar ge-edit. JV: Neenee. Het is wel een stukje ingekort. WP: Het betekent haartje zuiver. Wat we eruit hebben gehaald "tutututu", even kijken of m'n gitaar zuiver is, maar dat staat er niet meer tussen. Dat is het, haartje zuiver. Hehe, eindelijk snap ik het. Begrijp je wel? :-) wb: "L'amour qui fait boum" gaat vooral over liefde, "Secret Skin" heeft ook iets over geweld en eenzaamheid, op "Livewire" staat zelfs een nummer over het milieu als ik het goed heb. WP: Ja, ongeveer wel. wb: Proberen jullie steeds meer bewuste teksten te maken of gaat dat toevallig? WP: Nee hoor, ik schrijf gewoon wat er komt. JV: Het heeft met name met cryptogrammen te maken volgens mij. :-) WP: Nee daar heeft het helaas nog niets mee te maken, hoewel het zit eraan te komen. JV: Dat is wel iets voor de volgende CD, alleen maar cryptogramteksten. Die je ook later kan insturen :-) WP: Waar je dan een platenbon mee kan winnen. Of gewoon nog een plaat. Volgens mij is er gewoon altijd ongeveer eenzelfde balans tussen liefdesliedjes en wat geengageerde dingen en wat onzin. wb: De teksten zijn geloof ik wel wat gematigder dan het eerste album waar jullie een nummer hadden met de tekst "I'm gonna fuck you inside-out". WP: Dat is een onzin-nummer. wb: Dat doen jullie dus expres. WP: Dat weet ik niet.. Ik kan me heel goed voorstellen dat als ik weer eens zo'n soort idee krijg dat ik er dan een liedje van ga maken. wb: De humor is geloof ik een beetje verschoven naar de bedankjes, op "Livewire" bedanken jullie Tanja (06-1321). Ik vraag me af wat dat nou eigenlijk te betekenen heeft. WP: Jaaa.. heb je het al geprobeerd? Dat is allemaal om te lachen, er zit wel een serieuze ondertoon in maar in "Figures (I'm Gonna Fuck You Inside-Out)" zit dat ook, dat is opgedragen aan Diana Ross die in die periode een nummer had "Upside Down Boy You Turn Me Inside Out". Ze bedoelde volgens mij precies hetzelfde maar ze zei het de hele tijd maar niet. En daar hebben we het volgende op gevonden ;-) wb: Krijgen jullie geen ontzettend punthoofd van al die interviews? WP: Dat valt erg mee. Zoveel zijn het er niet. En het is altijd een goede test om te kijken of je het onder woorden kunt brengen, dat je ueberhaupt begrijpt waar je mee bezig bent. We doen natuurlijk gewoon maar wat. Er is geen doel waar het heen moet en in ons geval geen boodschap die uitgedragen moet worden behalve dan misschien heel erg verpakt musikaal. wb: Is het dan niet moeilijk wat zinnigs te bedenken in plaats van "ja, we spelen maar wat we leuk vinden". JV: Wat heel opvallend is, als je interviews van de afgelopen jaren doorleest: interviews gaan over condities waaronder je muziek maakt. Hoeveel roadies heb je, hoe gaat de platenbussiness, waarom die producer, waarom die studio, wat is er leuk. En er gaan eigenlijk heel weinig interviews over de _muziek_, waarom zing of speel je wat je speelt. Dat is eigenlijk heel erg merkwaardig terwijl deze band eigenlijk alleen maar over muziek gaat, er is geen enkel ghettoverhaal of Joodse achtergronden of homofiele bochelaffaires, interessante dingen om over te praten :-) Er is alleen maar die muziek met die fills. En teksten over sneeuwschoenen die van de trap af komen. Dat is dus erg merkwaardig, dat je altijd maar vragen krijgt als "waar komt Sjako! vandaan?", de meeste gesprekken gaan over secundaire dingen, niet echt over de muziek. wb: Je kunt ook moeilijk vragen "Waarom spelen jullie zoals jullie spelen?". JV: Dat is natuurlijk nogal een verhaal, dat kun je niet zomaar even zeggen, dat is een geschiedenis per persoon. wb: Kennen jullie de wereldomspannende computernetwerken die samen het Internet genoemd worden? JV: Nee ik niet. WP: Ik ook niet. Ik ben een no-know op het gebied van computers, laat staan wat je ermee kunt doen. wb: Computers van veel bedrijven en universiteiten zijn met elkaar verbonden via netwerken. De TOM wordt ook niet op papier gemaakt maar achter een beeldscherm en gaat via dat netwerk de hele wereld rond. We hebben een potentieel lezerspubliek van 15 miljoen mensen. Iemand uit Japan heeft binnen een paar seconden een willekeurig exemplaar van de TOM op zijn computer als hij of zij dat wil. WP: Nou dat is heel mooi. JV: Een soort idee van de Digitale Stad. wb: De Digitale Stad is een onderdeel van het netwerk. Er zijn veel hobbyisten die informatie beschikbaar stellen via het Internet zoals bijvoorbeeld ook songteksten. Als ik wil kan ik in een paar minuten alle songteksten van Frank Sinatra overhevelen van de USA naar hier. Zo zou je ook alle songteksten van Sjako! beschikbaar kunnen stellen. JV: Hey man, Sjako!, gimme the news :-) WP: Hey Frankie, are you listenin'? :-) JV: We zijn wat dat betreft een beetje ouderwetse, schroomvolle burgers. We krijgen wel steeds prachtige laserprints over wat er allemaal mis is gegaan in het leven, waarom we nog niet beroemd zijn enzo. :-) WP: En wat dat allemaal kost. JV: Victor heeft een computer. WP: Thijs ook, maar ja, hij heeft 'm net weggedaan. Nou, het onvolprezen nummer "Gestoord" op "L'amour qui fait boum", dat komt uit Thijs z'n computer. Hij heeft het geschreven met een soort grafische doelstelling, hoe zwart je dat scherm van noten kon krijgen. Er zitten 4 verschillende geluiden in die computer. Die hebben we in de studio gewoon aangesloten, er zoveel mogelijk knoppen op losgelaten en het klinkt inderdaad behoorlijk gestoord. wb: Zo hoor je aan het eind van "More Trouble" een gestoorde piano. WP: Dat is de technicus, Sander Janssen himself. wb: Die krijgt dan de klep van de piano op z'n vingers. WP: Nee hij flikkert helemaal om. Hij heeft dat uren zitten doen. [Jaap geeft aanwijzigingen aan een roadie over zijn drumstel] JV: Mijn drumstel is een eeuwig veranderend object. wb: Dijt het uit? JV: Soms dan slinkt het ook weer, tot bijna niks, maar dan verveel ik me helemaal te pletter, dan is het meestal weer een uitdaging om het weer iets groter te krijgen dan daarvoor. wb: Waarom hebben jullie geen vrouwen in de band? JV: Er hangen er wel veel omheen, en ze komen soms ook heel dichtbij. Roadie: Niks van gemerkt. JV: Nee, niet voor jou, ze zijn voor ons. WP: Ja, waarom heb je wel vrouwen in een band? Dat lijkt me geen goed uitganspunt om muzikanten te zoeken. Zo van, ik wil een neger op de bas. JV: Ik vind dat hetzelfde als er moet een vrouwelijke burgemeester komen. Terwijl er drie mannen zijn die beter zijn. Als een vrouw zich aandient dan is ze natuurlijk van harte welkom. Het is natuurlijk onzin om te zeggen we willen nu een vrouw, of een man. En daarbij natuurlijk.. vrouwen in een band, mijn God! :-) Er zijn eigenlijk maar twee vrouwen op de wereld waar ik graag mee zou willen spelen, Inga Rumpf en Chrissie Hynde. Ja, en wie ik ook fijn vind is Bonnie Raitt. WP: Wie is die eerste? JV: Inga Rumpf, een soort Bonnie Raitt, maar ze kan wat beter gitaar spelen. WP: Dat kan dus niet. JV: Maar ze is Duits. Waarom geen Duitser in de band? Nou dat kan ik je wel vertellen.. :-) WP: Waarom geen Servier? wb: Hebben jullie nog persoonlijke idolen op het gebied van jullie eigen instrument? JV: Robert de Niro. :-) WP: Er zijn er wel 100 een tijdje helemaal het geweest maar nu zijn er gewoon een heleboel waar je respect voor hebt. Aan je eigen spel merk je vroeger of later wel dat je je daar door hebt laten beinvloeden. Er is niet echt 1 held, als die er was, dan hoefde 'ie ook niet te spelen. JV: Frank Rijkaard. Een van mijn helden. --- Walter Belgers (gigawalt@win.tue.nl) ----- ----- ----- Encryptie in amerika -------------------------- ---- Door Koen Holtman In Nederland is de herrie over encryptie net begonnen. In amerika zijn ze al veel langer bezig. Zoals gebruikelijk met deze dingen loopt V.S. een paar jaar voor op europa, en het is daarom interessant te bekijken welke argumenten er in amerika al voor en tegen encryptie bedacht zijn. Ik heb de discussie in Amerika de laatste tijd bijgehouden via electronische nieuwsbrieven als de `computer underground digest' en de `RISKS digest'. Beide bladen hebben hun eigen nieuwsgroep: comp.society.cu-digest en comp.risks. Hier volgt een (persoonlijke) samenvatting. Ik moet wel waarschuwen dat ik dit allemaal uit het hoofd opschrijf: voordat je dit als de waarheid gaat citeren kun je beter nog eens de archieven van bovenstaande tijdschriften bekijken. De clipper chip: De clipper chip is een chip die de encryptie van dataverkeer (voornamelijk telefoonverkeer) verzorgt. Als het aan de amerikaanse overheid ligt koopt iedereen die denkt versleuteling nodig te hebben (en dat is minstens iedereen met een portable telefoon) een telefoontoestel met ingebouwde clipper chip. Clipper verzorgt de `standaard' vorm van encryptie waarbij twee partijen onderling van tevoren een sleutel hebben afgesproken. Technisch vormt encryptie geen probleem: het is eenvoudig om een portable telefoon te maken die automatisch encryptie inschakelt als een vertegenwoordiger met zijn bedrijf belt (of de kroonprins van engeland zijn maitresse). Portable telefoonverkeer wordt nu op zo grote schaal afgeluisterd dat je het medium eigenlijk gewoon niet voor vertrouwelijke communicatie kunt gebruiken. Portables zijn verschrikkelijk makkelijk af te luisteren, maar bijna niemand schijnt dit door te hebben. Van de kant van het bedrijfsleven is, ben ik bang, in de toekomst geen groter bewustzijn van dit probleem te verwachten: iedereen belt gewoon ongecodeerd omdat portables nu eenmaal verschrikkelijk handig zijn, en aan de potentiele meeluisteraars (de concurrentie, afpersers, de roddelpers, ...) denkt men maar liever niet. Dit pleit ervoor dat de overheid inspringt om het bedrijfsleven tegen zichzelf te beschermen: als de consument er zelf niet om vraagt moet de overheid maar zorgen, als vorm van criminaliteitspreventie, dat er goedkope en gemakkelijk te bedienen telefoons met encryptie op de markt komen. Dit probeert de amerikaanse overheid dan ook te doen. Ze hebben de clipper chip ontwikkeld, op de eerste plaats voor gebruik binnen de overheid zelf, maar ook om `bijna gratis' weg te geven aan de commerciele markt. De ontwikkelkosten zijn al betaald door de overheid, zodat clipper voor een telefoonfabrikant veel goedkoper is dan zelf een encryptiechip ontwikkelen. We hebben hier al een groot verschil te pakken tussen de amerikaanse en de nederlandse overheid: de amerikaanse overheid ziet in dat er grootschalige encryptie nodig is om gebruikers van dingen als portable telefoons te beschermen tegen criminelen, de nederlandse overheid wil zo weinig mogelijk encryptie om te voorkomen dat ze zelf de criminelen niet meer kunnen afluisteren. Wat de nederlandse overheid niet door heeft is dat ze, om een relatief onbelangrijk instrument voor criminaliteitsbestrijding te behouden (het aftappen van telefoons speelt in de gehele criminaliteitsbestrijding echt niet zo'n grote rol, en is bovendien vaak te vervangen door het plaatsen van afluisterapparatuur), een heel belangrijk instrument voor criminaliteits*preventie* weggooit. Of, zoals de amerikanen zeggen: `if cryptography is outlawed, only outlaws will have cryptography'. Tot zover de goede kanten van de clipper chip: nu komen de nadelen. De amerikaanse overheid luistert ook graag criminelen af. Ze hebben dus een extra feature in de clipper chip gebouwd: aan het begin van elke gecrypte communicatie stuurt de chip zijn serienummer, en de gebruikte geheime sleutel over de telefoonlijn. Natuurlijk wordt de sleutel niet ongecodeerd verstuurd: deze wordt gecodeerd met een tweede geheime sleutel, die vast ingebakken zit in de clipper chip en die voor elke clipper chip anders is. Als de amerikaanse politie een met clipper uitgeruste telefoon wil afluisteren moet ze het volgende doen: 1) het serienummer van de clipper chip van die telefoon uit een van de gevoerde gecrypte gesprekken vissen 2) met dat serienummer, en een door de officier van justitie (het amerikaanse equivalent daarvan) verleende toestemming voor het afluisteren naar een speciale instelling (de `key escrow agency') gaan, die van elke clipper chip de geheime afluistersleutel bewaart. 3) deze tweede sleutel invoeren in speciale afluisterapperatuur. Als er weer een gecrypt gesprek komt kan met deze tweede sleutel de aan het begin van het gesprek verstuurde geheime sleutel gedecodeerd worden, zodat vervolgens de rest van het gesprek kan worden ontsleuteld. Hier hebben we gelijk het eerste probleem met de clipper chip: de overheid kan iedereen toch nog afluisteren, al is dat geen crimineel. En in het verleden zijn er nogal wat afluisterschandalen geweest in amerika waarin de overheid heel wat anders afluisterde dan zware criminelen. Een meer fundamenteel probleem is dat het met moderne middelen mogelijk is grote aantallen telefoongesprekken te `scannen' voor `staatsvijandige' woorden. Zo kan de overheid databases aanleggen van alle mensen die vaak het woord `communism' in telefoongesprekken gebruiken. Met dit soort technologie kan de overheid zich relatief goedkoop tot Big Brother ontwikkelen. Deze technologische ontwikkeling is maar op een manier te neutraliseren: door grootschalig encryptie toepassen waarvan de overheid *niet* de sleutels heeft. De amerikaanse overheid is echter niet van plan (dat zegt ze tenminste) om het gebruik van door haar afluisterbare cryptografie verplicht te stellen. Zolang iedereen zelf zijn encryptie mag kiezen verliest natuurlijk elk argument tegen clipper natuurlijk veel van zijn kracht. Maar veel amerikanen zijn niet gerust gesteld door de verzekering van de overheid dat ze clipper nooit verplicht zullen stellen. De vraag is natuurlijk ook of het eigenlijk nog zin heeft om belastinggeld uit te geven aan afluisterbare cryptografie als het niet verplicht is deze te gebruiken. Een beetje crimineel zal iets onafluisterbaars kopen in plaats van de clipper chip. Het enige wat ik hier ooit tegenin heb horen brengen door de amerikaanse overheid is dat de clipper chip vooral bedoeld is om domme criminelen te pakken. De amerikaanse computerindustrie heeft zich ondertussen in een pressiegroep tegen clipper georganiseerd: los van de meer principiele issues vinden ze de van overheidswege gesubsidieerde clipper oneigenlijke concurrentie tegen hun eigen cryptoware. Ook zijn ze het niet eens met het exportverbod op cryptografische producten. Ze zijn bang dat ze op die manier op den duur niet meer kunnen concurreren met crypto fabrikanten uit `verlichte' europese landen (niet nederland, dus). Andere amerikaanse pressiegroepen zijn ook niet blij met de subsidies. De overheid mag andere cryptografie dan wel niet verbieden, ze creeren wel een marktsituatie waarin alleen clipper de standaard kan gaan worden, met alle big brother gevaren van dien. Een interessante variant op het big brother argument is dat de amerikaanse regering met clipper eigenlijk de ontwikkeling van big brother technologie door buitenlandse niet-democratische overheden subsidieert en legitimeert. Nou moet daar bij gezegd worden dat de `aftap' sleutels van clipper chips die geexporteerd worden evengoed door de amerikaanse overheid bewaard zullen worden. Een ander argument tegen clipper richt zich op de instelling die de sleutels bewaart. (Volgens de plannen zullen er trouwens twee instellingen komen, die ieder een helft van elke sleutel bewaren.) Die sleutels vormen natuurlijk een erg interessant doel voor de maffia. Zij zouden mensen in die instellingen kunnen omkopen en de sleutels van allerlei telefoons kunnen krijgen, zonder dat dat ooit te achterhalen is. Omkoping is niks nieuws, zo bleek laatst dat het hoofd van de amerikaanse contraspionage voor de russen werkte. Logisch dat veel amerikanen hun privacy niet aan de overheid durven toe te vertrouwen..... Tot zover de belangrijkste punten van de amerikaanse cryptografie controverse. De voorstellen van de amerikaanse overheid zijn veel minder vergaand dan die van de nederlandse, maar ook tegen de clipper chip zijn nog genoeg bezwaren in te brengen. De amerikaanse overheid is wel al verder met de uitvoering van hun plannen dan de nederlandse. Op dit moment wordt er in amerika een soort betuwe lijn discussie georganiseerd door de overheid: zij vertellen hun standpunt, luisteren aandachtig naar de overweldigende protesten, en gaan rustig door met de invoering. Er zijn nog veel andere interessante details, maar die zijn voor de nederlandse discussie minder relevant. Voor meer informatie verwijs ik weer naar bovengenoemde tijdschriften. ----- ----- ----- Laatste luciferpuzzel --------------------------- ---- Door Paul 'Rtfm' Rambags In de vorige TOM gaf ik twee oplossingen voor de volgende luciferpuzzel. Maak deze som kloppend door 1 lucifer te verleggen en geen "is niet" (een = met een / erdoor) te gebruiken: _ _ || \\ // || ______ || || || || ______ \// || `------' || || || || `------' //\ || ______ || || || || // \\ || `------' || || || `' `' `' `' `' Die twee oplossingen waren: 1 x 1 = |-1| [1*1=abs(-1)] en i x i = -|1| [i*i=-abs(1), waarbij i een complex getal is met i^2 = -1]. Ik schreef bovendien dat er nog een oplossing is, waarbij geen absolute waarde noch een complex getal gebruikt wordt. Persoonlijk vind ik deze oplossing heel erg fraai. Hier is-ie: _ || //\ || ______ || || || || ______ // \\ || `------' || || || || `------' // \\ || ______ || || || || // \\ || `------' || || || `' `' `' `' `' Nee, hier staat geen onzin! Je moet wel even je PC, SUN of print-out 180 graden draaien en dan zie je dat er 3 = 4 - 1 staat. ;-) Eindhoven, Rtfm ----- ----- ----- Boekbespreking -------------------- ---- Door Erlend Dit keer in de boekbespreking eens geen fantasy of science fiction. Humor natuurlijk wel. Engelse humor, droger dan een verdampte sherry in de sahara. Eigenlijk had ik het boek niet eens hoevenm lezen om te weten hoe leuk het is. get werd namelijk geschreven door Tom Sharpe. Naast heet voordeel dat de man heeft om Tom te heten, net als dit tijdschrift, heeft hij een geweldige reputatie voor boeken die de draak steken met bepaalde Engelse milieus. Een van zijn boeken, "Wilt", is zelfs verfilmd en ligt nu al een tijdje in de videotheek. Er zijn zelfs vervolgen op Wilt, maar daar wil ik het een andere keer over hebben. Het boek uit deze boekbespreking is "Blott in the landscape" en gaat o.a. over projectontwikkelaars en het Engelse natuurschoon. Al zijn personages zijn karikaturen en alles wat er gebeurt is eigenlijk een groot ongeluk, omdat iedereen zo strak aan zijn rol vasthoud. Vreemd genoeg speelt in een humoristisch boek ook sex een grote rol. Voor het nieuwsgierige deel van de lezers, twee korte quotes: "Tonight she is Cat Woman, Miss Dracula, The Cruel Mistress Experimenting On Her Helpless Victim." en "Taken with a flash, they were extremely clear and portrayed Dundridge with an unmistakable clarity, naked and all too evidently unashamed, engaged in a series of monstrous activities beyond his wildest imaginings with Miss Bates." Dit alles aangevuld met een flinke portie zinloos geweld maakt dat dit boek ook de moeite waard is voor de minder softe lezer. Voor degenen die niet langer kunnen wachten, het boek is uitgegeven door Pan Books in Londen en heeft ISBN nummer 0-330-25080-9. Lees ze, en vertel het ons ook eens als je een leuk boek hebt gelezen. Erlend, tussen Utrecht en Den Bosch ;-) ----- ----- ----- Beppie's recepten (deel 2) -------------------------------- Beppie Serveert... Dag lieve mensen! In het TOM vinden jullie deze keer de alweer de tweede aflevering van Mijn kookrubriek: "Beppie Serveert...". Ik heb bijzonder veel leuke reacties gehad op de recepten in het vorig TOM, en Ik ben blij dat de recepten zo bij jullie allemaal in de smaak gevallen zijn (letterlijk). Het blijkt toch maar weer eens dat een recept niet noodzakelijk zoet of vet hoeft te zijn om toch lekker te kunnen zijn. Niettemin hebben Mij ook enkele verzoeken bereikt om eens een "ouderwets lekker" recept te plaatsen (met "ouderwets" wordt hier uiteraard "ongezond" bedoeld). Nu is jullie Beppie, zoals je weet, voor geen kleintje vervaard (vraag maar aan Mijn man), en Ik heb dan ook besloten deze uitdaging aan te nemen (Ik lijk Angela Groothuizen wel...). Om aan te tonen dat Ik van alle markten thuis ben, heb Ik grootmoeders kookboek maar weer eens boven tafel gehaald (zie, voor meer informatie over deze illustere naamgenote van Mij, het vorige TOM). In dit TOM dus een calorierijk, edoch lekker menu. Omdat het hoofdgerecht (kaastaart `a la Beppie) nogal machtig is, heb Ik er geen voorgerecht bij gedaan, maar alleen een toetje (advokaatijs, een heerlijk fris toetje dat smelt op de tong). Voorgerecht: Kaastaart `a la Beppie 250g bloem 2 el koud water 125g boter in stukjes 1 mespunt zout 1 ei 2 1/2 dl cr`eme fraiche 500g broccoli 150g Friese nagelkaas 3 eieren De bloem zeven, een kuiltje maken en het ei met de boter en wat zout en water met de vingertoppen tot EEN geheel mengen. Vorm er een bol van en rol het in vetvrij papier. Leg het een half uur in de koeling. Intussen de kaas fijnmalen, de eieren erbij doen, en dit met de cr`eme fraiche in de keukenmachine mengen. De broccoli blancheren en met koud water afspoelen. Nu het deeg uit de koeling halen en op een met bloem bestoven, koud oppervlak uitrollen. Leg het deeg in een vorm en rol de overstekende randen er met een deegroller af. Giet nu het kaasmengsel in de vorm, leg de broccoli erop en plaats de vorm in een op 200 graden Celsius voorverwarmde oven. 40 minuten laten bakken. Direct uit de oven opdienen, anders zakt de taart in. De genoemde hoeveelheden zijn ruim voldoende voor vier personen. Advokaatijs vruchtesap (b.v. sinaasappelsap) lange vingers 1/2 l slagroom 1 zakje vanillesuiker 150g witte basterdsuiker 8 el advocaat Een cakeblik beleggen met aluminiumfolie, daarna een laag lange vingers erin leggen en besprenkelen met het vruchtenat. Slagroom met vanillesuiker en basterdsuiker stijfkloppen, de advocaat erdoor scheppen en een deel hiervan op de lange vingers scheppen. Nog een of twee van deze lagen maken, en het geheel ongeveer 24 uur invriezen. Eventueel garneren met slagroom en vruchten. Aan de genoemde hoeveelheden heeft EEN persoon waarschijnlijk te veel. Zo, dat was dan de "Beppie Serveert..." voor deze keer. Smakelijk eten, en doe een beetje rustig met de advokaat... Tot volgende keer! Liefs, Beppie. ----- ----- ----- Spelbespreking -------------------- ---- Door Erlend In deze TOM weer een spelbespreking van mijzelf. Toevallig heb ik kort geleden een spel goedkoop op de kop weten te tikken in Eindhoven. Ik heb niet zoveel tijd om spellen te spelen. Eerlijk gezegd heb ik zelfs nog spellen in mijn kast liggen die ik nog nooit gespeeld heb, of waarvan ik (en dat is nog zeldzamer) zelfs de handleiding nog nooit gelezen heb. Ik ben namelijk dol op al die frutsels die soms bij een spel zitten. Soms zitten er bij een spel posters, stickers, boeken, buttons of zelf een cassettebandje met muziek. Helemaal fraai heeft Infocom het ooit gemaakt door een fluwelen zakje met goudkleurige munten bij een van haar spellen te stoppen. Een piratenspel was dat meen ik. Het spel waar ik het dit keer over heb, heeft ook wat met slechterikken te maken. Ontzettend veel spellen lijken eigenlijk met geweld te maken te hebben, al zie je tegenwoordig steeds meer spellen die 'schattig' zijn. Wie mij een beetje kent, die weet dat ik 'schattig' de meest beledigende term vind die je voor iets of iemand kunt verzinnen. Niet dit spel dus. Het spel heet Hill Street Blues en is gebaseerd op de TV-serie van MTM. Nu ken ik die serie niet zo geweldig, maar het openingsmuziekje kwam me bekend voor. Duidelijk was wel dat aan het openingsmuziekje weinig aandacht was besteed. Ik geloof dat ik de begeleiding van het openingsmuziekje al in een paar spellen meer heb gehoord. In het spel kun je een heel stel agenten tegelijkertijd spelen. Afhankelijk van je keuze aan het begin van het programma kun je de agenten bijv. Spaans, Frans, Italiaans of zelfs Engels laten spreken. Extra lol om het hele corps buitenlands te laten spreken in Chicago. Je speelt op een heel grote plattegrond met volgens de handleiding (een in achten gevouwen dubbelzijdig a4-tje) 300 voertuigen en 400 mensen (=criminelen :) Je kunt verschillende agenten er op uit sturen om allerlei soorten misdaden op te lossen, van tasjesroof tot het opsporen van seriemoordenaars. Je kunt met de auto en te voet, maar te voet is vaak toch het snelst. Het arresteren is makkelijk genoeg voor de lichtere vergrijpen, maar als een drug-dealer er vandoor gaat dan heb ik dat alleen nog maar op kunnen lossen door ze aan te schieten. Aangeschoten criminelen blijven op de straat liggen en je hoeft de ambulance niet voor ze op te roepen, maar je kunt ze gewoon meenemen naar het bureau. De plaatjes zijn netjes verzorgd. Vooral de gedigitaliseerde foto's die klein onder in beeld komen, zien er net echt uit. Geluid is wat magertjes, maar zoals de miniatuur autootjes en mensjes op de plattegrond lopen is heel wat waard. Je kunt bijvoorbeeld rijden naar de MicWimpy en de MicDonalds, naar Crazy Fashion en naar het bureau. Daar gebeurde trouwens mijn eerste misdaad. Slechte beurt dus ;-) Waar ik tot nu toe nog geen misdaden gezien heb (voor het uitspelen staat minimaal 24 uur, gelukkig kun je de stand bewaren) is bij Krisalis software Ltd. Zou dat misschien te maken hebben met het feit dat zij distributeurs van het spel zijn? Het was in ieder geval mijn eerste kennismaking met Krisalis en ik vraag mij af of ze ooit nog een ander spel voor de ST hebben uitgebracht. Wie het weet mag het zeggen. Erlend. ----- ----- ----- Roddels! -------------- Arjan de Vet: "Echte hackers hebben een baard - ze hebben nl. geen tijd om zich te scheren." MandelBORE Guido Leenders (terwijl hij in Amsterdam nog even inkopen wil doen): "Harry, kijk eens wat een rare etalagepop" Staar, staar... "Tik tik tik" op de ruit doet de etalagepop, of ie ergens anders wil gaan kijken. ----- ----- ----- Tommetje -------------- Het wordt weer zomer en tijd voor wat nieuwe zomerkleding.. Voor slechts 25 gulden kom je in het bezit van een T-shirt met voorop in zwart en geel een TimeWasters logo en de bekende tekening met hackers erop, achterop staat het bekende logo en enkele quotes die met TimeWasten te maken hebben. Het T-shirt is er alleen in maat XL. Daarbij hebben we voor 7,50 gulden zonnebrillen met TimeWasters opdruk! Een T-shirt met bril samen kost 27,50. Bestellen kan door het bedrag over te maken op giro 3024604 t.n.v. The TimeWasters, Eindhoven. Je kunt ook het T-shirt zelf ophalen in Eindhoven, dan kost het nog maar 20 gulden voor het T-shirt, 7,50 voor de bril en 22,50 samen. Voor extra informatie kun je mail sturen met subject T-SHIRT en verder niets in de mail naar timewasters-request@win.tue.nl. ----- ----- ----- Offici"ele Informatie --------------------------- Timewasters Online Magazine is een productie van The Incredible Timewasters. Alles uit deze publicatie behalve de MuziekRubriek mag in het roddelcircuit terechtkomen zonder toestemming van mij of iemand anders. Niets uit deze uitgave mag als de waarheid geclaimed worden zonder uitdrukkelijke toestemming van een van de Editorial Staff. De MuziekRubriek mag alleen overgenomen worden na schriftelijke toestemming van de auteur; de TOM in zijn geheel mag, mits er niets gewijzigd of weggelaten wordt, verspreid worden. We kunnen geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor het gebruiken of printen van informatie uit dit magazine. Vragen over TOM, en aanvragen en opzeggingen van abonementen, kunnen naar het adres tom-request@win.tue.nl gemaild worden. Kopij kan naar tom@win.tue.nl worden gestuurd. Oude nummers van de TOM zijn te vinden in Gopher, in de informatie directory van de T.U.E. onder TimeWasters. Oude nummers van de TOM zijn ook te verkrijgen via email, stuur een mailtje met het subject `tom2' (zonder de kwootjes) naar timewasters-request@win.tue.nl, waar voor de 2 het nummer van de gewenste TOM moet worden ingevuld, bijvoorbeeld 2. """"""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""" TOM-Timewasters Online Magazine (c) 1994 The Incredible Timewasters """""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""""